Những người bị tù vì tội víết

Những người bị tù vì tội viết:

Phạm Đoan Trang, viết sách Chính Trị Bình Dân,ý là nói về chính trị một cách giản dị cho mọi người dân có thể hiểu. Phạm Đoan Trang nói bị tù bao nhiêu lâu cũng bất cần. Người muốn nói lên ý nghĩ của mình biết là mình sẽ phải trả cái giá là đi tù. Nay sách của mình đã được in ra và phổ biến, có thể mua được trên Amazon, thì người viết chấp nhận cái giá phải trả để cho quần chúng đọc được ý nghĩ của mình.

 

Phạm Chí Dũng thường viết bài bàn về kinh tế. Bị tù không kháng án. Anh ta có lẽ biết là vì những bài viết của mình mà nhà cầm quyền muốn bỏ tù, dù có kháng án cũng vô ích khi người ta muốn bỏ tù mình.

Bác sĩ Phạm Hồng Sơn dịch bài Thế Nào Là Dân Chủ từ bài tiếng Anh trên trang mạng của Đại Sứ Quán Mỹ ở Việt Nam bị đi tù. Có lẽ Phạm Hồng Sơn không ngờ bài tiếng Anh được Đại Sứ Quán Mỹ đăng công khai mà người dịch ra tiếng Việt lại bị tù. Mà bị tù vì tội làm gián điệp chứ không phải bị tù vì phổ biến bài viết Thế Nào Là Dân Chủ. Những người cầm quyền không muốn dân đọc bài đó để biết Thế Nào Là Dân Chủ.

Trước cả Phạm Hồng Sơn là anh Phạm Văn Viêm ở Đông Âu dịch cuốn Chế Độ Phát Xít. Chế độ ở Việt Nam biết được cho người đến chỗ anh ở để bắt anh đem về Việt Nam. Anh ta may trốn thoát được, nhảy từ trên cao xuống bị gãy chân, nhưng bản thảo bị công an tịch thu. Anh ta dịch trở lại và phổ biến ra được. Sau này có người nói anh ta bị công an bắt được giải về Việt Nam. Dịch cuốn Chế Độ Phát Xít thì có gì là xấu mà công an bắt anh ta? Sách này nói về chế độ phát xít chứ đâu có nói về chế độ cộng sản. Vì khi người ta đọc cuốn Chế Độ Phát Xít thì thấy cách tổ chức của chế độ giống y như là chế độ ở Việt Nam.

Trước cả những người này là Nguyễn Chí Thiện. Sau 1954, ông làm những bài thơ nói về những gì mình nhìn thấy trong thực tế và bị đi tù. Ở tù ra, ông lại làm thơ tiếp. Sau khi làm thêm được một số bài thơ, năm 1967, ông liều mạng chạy vào Đại Sứ Quán Anh đưa cho nhân viên sứ quán tập thơ của mình. Vừa đưa xong là công an ập vào bắt ông đi và đưa thẳng vào Hỏa Lò. Ông ta biết là chạy vào sứ quán ngoại quốc là sẽ bị tù và chấp nhận cái giá đó để tập thơ của mình được phổ biến. Trong nhà tù Hỏa Lò, ông băn khoăn mãi không biết tập thơ của mình đã ra sao, có bị công an tịch thu lại hay không. Một ngày nọ, ông nghe tin là tập thơ của mình được in ra và phổ biến ở hải ngoại. Có người đặt tựa tập thơ là Hoa Địa Ngục, có người đặt là Bản Chúc Thư Của Một Người Việt Nam. Ông nghe rồi thấy mình ở tù là đáng cái công đã liều mạng đưa tập thơ cho đại sứ quán Anh. Thơ của ông như thế nào mà ông bị bỏ tù? Thí dụ:

Tôi thường đi qua phố
Có anh chàng mù, mắt như hai cái lỗ
Kính chẳng đeo, mồm thời xệch méo
Ngậm vào tiêu, cổ nổi gân lên
Dốc hơi tàn thổi đứt đoạn như rên
Mấy bài hát lăng nhăng ca ngợi Đảng:
-Đã mang lại ấm no và ánh sáng!
Một buổi sớm, anh hình như choáng váng
Gục xuống đường, tiêu rớt sang bên
Tôi vội vàng quay lại đỡ anh lên
Anh chỉ khẽ rên: Trời, đói quá!

Nguyễn Chí Thiện, 1959 

Minh Đức

2021.12.16