Friday, April 3, 2020

Lợi ích của dầu cá

Cơ thể bạn sẽ ra sao khi uống dầu cá hàng ngày?

Dân trí - Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 1/3 số ca tử vong nguyên nhân do bệnh tim mạch. Tuy nhiên, hầu hết cư dân ở Nga lại không gặp phải tình trạng này. Bí quyết của họ là một loại thực phẩm ai cùng biết - dầu cá.

Dầu cá chứa các axit béo không thể thay thế như omega-3 và omega-6, giúp cho tim và mạch của chúng ta duy trì trạng thái khỏe mạnh. Vậy nếu dùng dầu cá thường xuyên cơ thể sẽ thay đổi như thế nào?

Giảm nguy cơ mắc bệnh về tim

Một trong những lợi ích hàng đầu của dầu cá là nó tác động tích cực đến mức cholesterol trong cơ thể, nói cách khác, dầu cá làm giảm lượng cholesterol “có hại”.

Các axit béo omega-3 và omega-6 chứa trong dầu cá có khả năng làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim, vì nó cung cấp lượng chất béo vừa đủ, làm "tan" các mảng bám bên trong động mạch và giảm huyết áp.


Trí óc nhạy bén và linh hoạt hơn

Omega-3 chứa DHA hoặc axit docosahexaenoic giúp màng tế bào khỏe mạnh và tăng cường sự kết nối giữa các tế bào thần kinh. Những yếu tố này khiến cho dầu cá trở thành một thứ “thuốc” giúp ngăn ngừa bệnh Alzheimer.

Nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng dầu cá kích thích chức năng của não, cải thiện thời gian phản ứng và tốc độ đưa ra quyết định.

Hệ thống miễn dịch được cải thiện

Ở nhều quốc gia, axit polyunsaturated được thêm vào các loại thực phẩm như bơ hay bơ thực vật, bởi đây là một nguồn omega-3 bổ sung chứa trong dầu cá, nó kích thích sản xuất prostaglandin. Chúng làm cho hệ miễn dịch mạnh hơn và giúp cơ thể đối phó với việc nhiễm trùng tốt hơn.

Sức bền được cải thiện

Nhà văn Michael Hutchinson trong các cuốn sách của ông, Faster: The Obsession, Science and Luck Behind the World’s Fastest Cyclists, viết rằng điều duy nhất ông chắc chắn 100% là các axit béo, omega-3 và dầu cá thực sự tốt cho vận động.

Các nhà khoa học xác nhận điều này: sau khi sử dụng các chất dinh dưỡng này một cách đều đặn, cơ thể bắt đầu dùng chất béo trong quá trình tập luyện lâu dài để tiết kiệm glycogen cho các bài tập khó hơn. Điều này làm tăng thời gian cũng như khả năng tập luyện của một người lên đáng kể.

Giảm nguy cơ viêm khớp

Vào giữa thế kỷ XX, người ta thấy những người sống gần biển và ăn cá thường bị đau khớp. Điều này là do khớp cần chất béo: không có chất béo, các mô khớp mất độ đàn hồi và cuối cùng gây nên chấn thương. Tất nhiên, dầu cá không phải là rất hiệu quả trong việc điều trị viêm khớp, nhưng nó là thực phẩm thiết yếu để ngăn ngừa vấn đề này.

Hồi phục nhanh hơn sau khi tập luyện

Trong một thí nghiệm, những người tham gia sẽ cảm nhận cường độ đau của cơ sau khi tập luyện khi uống dầu cá, kết quả cho thấy tình trạng này giảm hẳn.

Các thí nghiệm cho thấy các axit béo polyunsaturated có khả năng bảo vệ tế bào thần kinh khỏi bị thương và ngăn ngừa chúng chết đi. Tất cả điều này chứng minh rằng sử dụng dầu cá thường xuyên không làm bạn trở thành “siêu nhân”, nhưng chắc chắn sẽ khiến cơ thể bạn phục hồi nhanh hơn và có thể tập luyện với cường độ cao hơn.

Dễ dàng đối phó với căng thẳng hơn

Axit polyunsaturated có thể làm tăng sản xuất serotonin, hoóc môn chịu trách nhiệm khiến tâm trạng tốt. Vì vậy, nó sẽ dễ dàng hơn cho bạn trong việc đối phó với căng thẳng. Trong một số trường hợp, dầu cá còn được kê vào toa thuốc dành cho trẻ em bị tăng động hoặc thiếu tập trung.

Thị lực tăng

Các bác sĩ có thể kê toa dầu cá cho những người bị bệnh tăng nhãn áp. Tất nhiên, dầu cá không thể được coi là phương pháp chữa trị chính thức, nhưng bổ sung omega-3 là một cách để ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến mắt.

Nguồn vitamin và khoáng chất dồi dào

Dầu cá cũng chứa toàn bộ khoáng chất và vitamin cần thiết. Các vitamin có thể thay đổi tùy thuộc vào loại cá và nhiều yếu tố khác, vì vậy dầu cá không thể được dùng như một loại vitamin tổng hợp.

Trong dầu cá có vitamin A và D giúp bạn thoát khỏi tình trạng rụng lông bởi hấp thụ canxi và phốt pho. Trong lịch sử, sử dụng dầu cá được quy định cho những người thiếu vitamin D và sử dụng để ngăn trẻ em khỏi bệnh còi xương.

Làn da săn chắc

Dầu cá có ảnh hưởng tích cực đến da vì axit omega-3 có thể "bảo dưỡng" collagen – nền tảng cho sự đàn hồi của da, giúp làm chậm quá trình lão hóa. Đặc biệt đối với da khô, tuổi tác và stress liên tục làm giảm lượng collagen.

Nguồn axit polyunsaturated giúp trị mụn trứng cá. Và hơn hết, trong tất cả các axit béo, omega-3 có tác dụng điều hòa hệ miễn dịch và tăng tốc độ hồi phục.

Giảm thèm ăn

Trong quá trình nghiên cứu, các nhà khoa học nhận thấy việc dùng dầu cá làm giảm sự thèm ăn và tạo cảm giác no sau khi ăn.

Ngoài ra, một số nhà khoa học nghĩ rằng nguồn omega-3 làm tăng khả năng phá vỡ chất béo của cơ thể. Thay vì lưu trữ chất béo, cơ thể sử dụng chúng như nguồn năng lượng để hoạt động hàng ngày. Điều quan trọng nhất cần nhớ về dầu cá là nó có rất nhiều calo.

Vòng một nở nang hơn

Nghiên cứu cho thấy chất béo không bão hòa có thể làm tăng kích thước vòng 1. Bạn có thể ăn dầu oliu, đậu khô, đậu phụ, rong biển hoặc dầu gan cá tuyết. Đây là cách tự nhiên để tăng kích thước đôi gò bồng đảo.

Để đạt được hiệu quả và không gây hại cho cơ thể, bạn cần biết cách sử dụng dầu cá chính xác.

Đừng dùng dầu cá nếu bị dị ứng với cá, hoặc có đang gặp vấn đề về tuyến giáp, gan, tiết niệu hoặc tiêu hóa. Ngoài ra, không dùng dầu cá khi đang mang thai hay cho con bú.

Để tăng cường hệ thống miễn dịch và ngăn ngừa bệnh tật, để lấy chất dinh dưỡng trong 1-3 tháng vào cuối thu hoặc đông. Nếu bạn hoạt động thể chất nhiều, bạn có thể tăng liều. Thời gian tốt nhất để dùng dầu cá là trong khi ăn hoặc ngay sau ăn.

Bạn đã sử dụng dầu cá và nhận thấy một số thay đổi tích cực chưa?

Hồ Tiên

Theo BR

https://dantri.com.vn/suc-khoe/co-the-ban-se-ra-sao-khi-uong-dau-ca-hang-ngay-20180909144720367.htm



Dùng sai dầu cá: Lợi bất cập hại


Dầu cá là loại thuốc hoặc thực phẩm chức năng (TPCN) có dạng viên nang mềm chứa vitamin tan trong dầu hoặc chất bổ dưỡng gọi là dầu gan cá được dùng nhằm bồi dưỡng sức khỏe.

Dầu cá thông dụng hiện nay chia là hai loại: dầu cá chứa vitamin tan trong dầu là vitamin A, D, và dầu cá chứa acid béo omega-3, omega-6. Hai loại dầu cá này hiện nay được nhiều người mua, đặc biệt mua dùng cho trẻ, nhưng sự hiểu biết về chúng có nhiều hạn chế.

Dầu cá chứa vitamin A, D

Đây là loại dầu cá bổ sung vitamin tan trong dầu. Có 4 vitamin tan trong dầu phải được bổ sung cho cơ thể hàng ngày là vitamin A, D, E, K. Riêng loại dầu cá bổ sung vitamin A, D đáng nói nhất, vì liên quan đến hai vitamin trẻ con thường bị thiếu hụt, và vitamin A và D dùng không đúng dễ bị quá liều gây ngộ độc.

Trong thiên nhiên, vitamin A có nhiều trong trứng, sữa, bơ, gan, thịt động vật. Vitamin A còn được tìm trong thực vật, dưới dạng tiền sinh tố A (còn gọi là bêta-caroten) có nhiều trong các loại rau có màu đỏ, vàng hoặc xanh lục đậm.

Đây có thể được xem là các nguồn thiên nhiên bổ sung vitamin A rất tốt cho trẻ, và sử dụng các nguồn này thì không bao giờ sợ quá liều. Vitamin A tham gia vào sự tạo ra các mô, da, võng mạc ở mắt, giúp thị giác hoạt động tốt, tăng cường sức đề kháng của cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng.

Nếu thiếu vitamin A, trẻ sẽ bị quáng gà, khô mắt đưa đến mù mắt, dễ bị bệnh nhiễm khuẩn, đặc biệt nhiễm khuẩn đường hô hấp, chậm lớn…

Còn vitamin D có tên khoa học là calciferol, được cung cấp từ thực phẩm có hai dạng: vitamin D2 hay ergocalciferol hiện diện trong thực vật (trong nấm men và một số loại nấm), và vitamin D3 hay cholecalciferol có trong động vật (nhiều nhất là dầu gan cá biển sâu). Đặc biệt, ở vùng thượng bì của da chúng ta có chứa hợp chất 7-dehydrocholesterol cũng được xem là tiền vitamin D.

Có thể dùng các loại dầu cá, nhưng phải dùng với ý thức thận trọng như dùng thuốc.

Tia cực tím của ánh nắng (đặc biệt là UVB có bước sóng 290-325 nm) chiếu vào da sẽ biến tiền vitamin D thành cholecalciferol - tức vitamin D3. Các nhà khoa học ghi nhận chỉ cần 10 phút để cho hai tay và khuôn mặt lộ ra dưới nắng mặt trời không cần gắt lắm là đủ cho việc tổng hợp vitamin D với lượng cần thiết cho cả một ngày.

Vai trò chính của vitamin D là tạo xương bằng cách duy trì lượng canxi và photpho có sẵn trong cơ thể để hóa xương. Nếu thiếu vitamin D, cơ thể sẽ thiếu chất khoáng cho xương và răng, đưa đến còi xương ở trẻ con và nhuyễn xương, loãng xương ở người lớn.

Vitamin A và D là hai vitamin tan trong chất béo và cùng có mặt trong gan một số cá như gan cá thu, cá nhám… nên thông thường bổ sung 2 vitamin này có chế phẩm gọi là thuốc viên dầu gan cá (Cods Liver Oil) cung cấp cùng lúc vitamin A và vitamin D hay thuốc viên vitamin A-D. Người lớn và các bậc cha mẹ muốn cho trẻ uống bổ sung vitamin A, D xin lưu ý mấy điều sau đây để sử dụng thuốc cho hiệu quả tốt nhất:

- Nếu có điều kiện, nên tham khảo thầy thuốc khi cho trẻ dùng thuốc, mặc dù là dùng chế phẩm chứa vitamin.

- Dùng quá liều đưa đến thừa vitamin A có thể gây quái thai ở phụ nữ có thai, còn trẻ sơ sinh bị tăng áp lực sọ não đưa đến lồi thóp, viêm teo dây thần kinh thị giác. Dùng quá liều vitamin D sẽ gây vôi hóa nhau (rau) thai ở phụ nữ có thai, còn trẻ thì bị chán ăn, mệt mỏi, nôn ói, xương hóa sụn sớm.

Ở nước ta, đã có nhiều trường hợp trẻ con do uống quá liều vitamin A, D bị tác dụng phụ có hại gây tăng áp lực sọ não, bị lồi thóp phải đưa đến bệnh viện cấp cứu.

- Hàng ngày, trẻ chỉ nên uống lượng dầu gan cá hoặc vitamin A-D tương ứng với 2.500 đơn vị quốc tế (IU) vitamin A và 400 IU vitamin D. Còn người lớn không được dùng quá 5.000 IU vitamin A/ngày, và 400 IU vitamin D/ngày. Để không quá liều, nên uống theo từng đợt cách quãng, nghĩa là sau khi uống 3 tuần phải ngưng uống 1-2 tuần nếu muốn tiếp tục.

- Vẫn phải cho trẻ ăn đầy đủ chất béo (mỡ, dầu thực vật) và cho uống thuốc vitamin A, D ngay sau khi ăn để thuốc dễ hấp thu hơn.

- Không cho trẻ dùng chế phẩm vitamin A, D khi trẻ đã được cơ sở y tế cho uống vitamin A liều cao theo chương trình chống mù lòa ở trẻ do thiếu vitamin A.

Dầu cá chứa acid béo omega-3, omega-6

Omega-3 và omega-6 là 2 loại acid béo được cho là tốt cho tim mạch, do người ta nhận thấy người Eskimo hiếm bị bệnh động mạch vành (động mạch vành bị hẹp bít do cặn mỡ), và dân tộc này ăn rất nhiều cá có chứa acid béo omega-3, omega-6.

Nhiều công trình nghiên cứu chứng tỏ DHA (viết tắt của docosahexaenoic acid là chất mà acid omega-3 tạo thành trong cơ thể) được bổ sung có thể làm giảm lượng triglycerid máu, làm giảm tỷ lệ bệnh động mạch vành, giảm tỷ lệ bị nhồi máu cơ tim.

Dầu cá chứa omega-3, omega-6 hiện nay được lưu hành dưới dạng TPCN. Dùng dầu cá được ghi là TPCN, ta vẫn phải dùng đúng liều lượng theo hướng dẫn thì mới an toàn.

Hiện nay có tình trạng nhờ quảng cáo, tiếp thị rầm rộ nên nhiều người cả tin, cứ tưởng TPCN là “thần dược” chữa bá bệnh. Như có người uống “dầu cá” trong cả năm với hy vọng là giúp “mỡ trong máu” tốt, nhưng không ngờ khi khám sức khỏe thì bị rối loạn lipid huyết, tức mỡ trong máu, trong đó có cholesterol tăng cao.

Ở đây, đương sự không biết “dầu cá” chỉ có tác dụng hỗ trợ, còn có nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến sức khỏe. Nếu có chế độ dinh dưỡng không tốt, ăn quá thừa năng lượng như ăn nhiều dầu mỡ, uống nhiều bia rượu, hoặc người đó đã nhuốm bệnh gọi là rối loạn lipid huyết thì dù uống bao nhiêu dầu cá người đó vẫn bị tăng lipid huyết.

Tóm lại, để phòng chống bệnh tật ta nên góp phần chống ô nhiễm môi trường, vệ sinh cá nhân thật tốt, dinh dưỡng đầy đủ và đúng cách (tránh ăn uống quá thừa năng lượng, ăn nhiều rau quả, trái cây…), vận động hợp lý và nghỉ ngơi đầy đủ, tránh nghiện rượu, thuốc lá, phòng các bệnh viêm nhiễm, có cuộc sống lành mạnh giúp thư thái, lạc quan, yêu đời.

Nếu có điều kiện, có thể dùng các loại dầu cá nhưng phải dùng với ý thức thận trọng như dùng thuốc (dùng đúng cách, dùng đúng liều lượng) cũng như không nên gán tác dụng gọi là “thần kỳ” cho dầu cá hay bất cứ loại TPCN nào.

http://suckhoedoisong.vn/dau-ca-dung-sai-loi-bat-cap-hai-n60986.html

Theo PGS.TS.Nguyễn Hữu Đức / Sức Khỏe Đời Sống

No comments:

Post a Comment